Mặc dù mụn không gây ảnh hưởng nhiều đến vấn đề về sức khỏe nhưng có các loại mụn gây mất thẩm mỹ, là nguồn ám ảnh lớn đối với nhiều người. Xác định tình trạng mụn bạn đang mắc phải chính là chìa khóa để có phương pháp điều trị thành công và phù hợp nhất.
Cách phân biệt các loại mụn thường gặp
Trong số các loại mụn thường gặp, một số loại không gây bất kỳ ảnh hưởng nào. Tuy nhiên cũng có một số mụn sưng to, gây đau nhức, khó chịu, và đặc biệt rất mất thẩm mỹ. Bạn có thể tham khảo các cách phân biệt từng loại mụn ở mặt phổ biến thông qua biểu hiện như sau:
Mụn đầu đen
Mụn đầu đen được coi là cấp độ đầu của mụn trứng cá và đây cũng là loại mụn phổ biến nhất. Mụn đầu đen xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn do bã nhờn và tế bào da chết. Nguyên nhân dẫn đến màu đen của mụn là do nhân mụn nhô lên trên bề mặt da, khi tiếp xúc với oxy bên ngoài một thời gian, phần bã nhờn của nhân mụn sẽ nhanh chóng bị oxy hóa tạo thành màu đen.
Bạn rất dễ nhận biết mụn đầu đen ở mũi, má, trên trán hoặc bất kỳ nơi nào khác trên mặt. Chúng là những nốt mụn nhỏ hơi nhô trên bề mặt da và thường có màu tối. Ngoài ra, mụn đầu đen thường không gây đau nhức hoặc sưng đỏ lên như mụn bọc.
Mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng còn được gọi là mụn ẩn dưới da và mụn cám. Mụn đầu trắng hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, tế bào da chết và vi khuẩn tích tụ. Do lỗ chân lông bị tắc lại, hỗn hợp trên sẽ đi dần xuống dưới bề mặt da rồi đẩy da lên, phần bã nhờn vì được da bao bọc phía trên nên không bị oxy hóa, gây ra mụn đầu trắng và làm da sần sùi. Loại mụn này thường không gây viêm và dễ kiểm soát.
Dấu hiệu nhận biết mụn đầu trắng cũng khá đơn giản. Mụn đầu trắng có thể mọc ở bất cứ đâu nhưng nó thường xuất hiện ở mũi, má, trán và cằm. Vùng da mọc mụn đầu trắng không sưng đỏ, nốt mụn nhỏ như đầu đinh ghim, kích thước từ 1 – 2mm, mụn không có nhân và nằm sâu dưới bề mặt da, chỉ hơi nhô lên tạo thành những vùng da sần sùi. Do mụn ẩn phía trong da nên nó phân biệt bằng mắt, mà thường cảm nhận thông qua sờ. Trong một số trường hợp, sự xuất hiện của mụn đầu trắng cảnh báo một số bệnh lý ở hệ tiêu hóa nhất là dạ dày và cơ quan sinh sản.
Mụn bọc
Mụn bọc là trường hợp nặng nhất của các loại mụntrứng cá được hình thành trên cơ thể, là loại mụn nặng và phá hủy cấu trúc da nhiều nhất. Mụn sẽ gây đau nhức và khó chịu ở những vị trí mà nó xuất hiện. Mặc dù có thể tự hết nhưng sẽ để lại sẹo mụn lớn, gây mất thẩm mỹ.
Mụn bọc có biểu hiện là nốt mụn sưng đỏ, lớn dần theo thời gian, xung quanh mụn cứng, vùng nhân mụn có dịch màu vàng hoặc trắng, mủ (kích thước mụn trên 5mm). Mụn bọc rất dễ bị tổn thương và gây đau nếu chạm tay vào.
Mụn mủ
Mụn mủ là một trong số các loại mụnviêm. Mụn mủ sinh trưởng bên dưới lỗ chân lông do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Mủ trong mụn là xác chết của vi khuẩn và các tế bào miễn dịch, sau khi các tế bào miễn dịch tiêu diệt vi khuẩn trên bề mặt da.
Mụn mủ là những nốt mụn màu đỏ thường có biểu hiện sưng tấy. Mụn có đầu màu trắng hoặc hơi vàng, dễ vỡ, nhân mụn dạng lỏng chứa các dịch mủ và máu viêm. Khi mụn vỡ, nếu không được xử lý đúng cách, dịch mủ trong mụn sẽ chảy ra ngoài, lây lan ra các vùng khác sẽ khiến tình trạng viêm nhiễm thêm nặng. Đặc biệt, bạn không nên nặn mụn hoặc bóp vỡ nốt mụn vì sẽ để lại sẹo thâm và rất khó chữa.
Mụn viêm đỏ
Mụn viêm là những nốt mụn đỏ và sưng tấy, chúng có nguồn gốc từ mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen. Nguyên nhân của mụn viêm có thể được hình thành từ việc tắc nghẽn lỗ chân lông bởi bã nhờn, tế bào da chết hoặc vi khuẩn, gây nên nhiễm trùng sâu bên dưới bề mặt da. Điều này khiến cho những nốt mụn trở nên sưng tấy và khó điều trị.
Mụn viêm có thể được nhận biết thông qua những nốt mụn màu đỏ, kích thước đường kính dưới 5mm và có thể gây đau nhẹ khi chạm vào.
Mụn nhọt
Mụn nhọt còn được gọi bằng những cái tên khác như mụn đinh râu hay mụn đầu đinh. Mụn nhọt rất nguy hiểm, ban đầu mụn có kích thước nhỏ nhưng về sau sẽ lớn dần, dẫn đến bội nhiễm và có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Mụn nhọt thường biểu hiện thông qua các nốt sưng, vùng da quanh các nốt nhọt bị đỏ. Kích thước của các nốt nhọt sẽ tăng nhanh trong vài ngày, bên trong chứa đầy mủ. Khi xuất hiện, mụn nhọt sẽ gây cảm giác đau nhức như đinh châm. Ngoài ra, trong một số trường hợp, mụn nhọt có thể gây nhiễm trùng, sốt cao từ 39 – 400C. Vì vậy, bạn cần đặc biệt lưu ý đến các nốt mụn này, để tránh tình trạng lây lan và nhiễm trùng gây nguy hiểm.
Cách điều trị các loại mụn
Để phòng ngừa và điều trịcác loại mụn hiệu quả, bạn cần lưu ý những vấn đề sau:
Chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học
Một lối sống lành mạnh, khoa học sẽ giúp ngăn ngừa mụn, thu nhỏ lỗ chân lông, làn da sẽ trở nên mịn màng và tươi sáng hơn. Để có chế độ khoa học, bạn nên:
- Hạn chế việc thức khuya, duy trì thói quen ngủ đủ giấc;
- Không sử dụng các chất kích thích, đồ ăn nhanh, cay nóng, nhiều dầu mỡ… vì chúng sẽ gây kích ứng làn da của bạn, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn;
- Hạn chế đường và tinh bột trong khẩu phần ăn, vì đây chính là nguyên nhân gây ra các loại mụn, nên ăn nhiều thực phẩm từ thiên nhiên, không chất bảo quản như trái cây, rau củ quả và uống đủ nước để cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cho da;
- Luôn giữ cho tinh thần thoải mái, thư giãn, tránh căng thẳng, suy nghĩ nhiều để thu nhỏ lỗ chân lông, tránh nổi mụn do stress, mệt mỏi.
Thay đổi lối sống lành mạnh, khoa học chính là một trong những cách điều trị mụn hiệu quả. Hãy thay đổi tích cực từ hôm nay để sở hữu làn da khỏe mạnh và tươi trẻ.
Chăm sóc da đúng cách
Chăm sóc da đúng cách khi điều trị mụn là điều cực kỳ quan trọng. Tuyệt đối không tự ý nặn mụn, bởi khi nặn mụn bạn sẽ khiến da bị tổn thương nhiều hơn, lỗ chân lông to hơn, dễ bị viêm nhiễm và lây lan mụn sang các vùng xanh quanh. Bạn có thể loại bỏ dầu thừa trên da, làm thông thoáng lỗ chân lông bị tắc nghẽn bằng cách đắp mặt nạ đất sét ít nhất 1 lần/tuần để sở hữu một làn da khỏe đẹp hơn.
Đặc biệt, bạn cần tẩy da chết thường xuyên để da được tái tạo liên tục. Việc tẩy da chết và xông mặt hai đến ba lần một tuần sẽ khiến da trở nên sáng mịn, se khít lỗ chân lông. Một điểm cần lưu ý là bạn nên tẩy da chết một cách nhẹ nhàng, tránh ma sát quá mạnh để tránh gây tổn thương da.
Nếu sở hữu làn da dầu, bạn nên sử dụng giấy thấm dầu và sử dụng 3 tiếng/lần để loại bỏ dầu thừa trên da, hạn chế hiện tượng tắc nghẽn lỗ chân lông. Đặc biệt, vùng da ở cánh mũi, má và trán thường có lỗ chân lông to, bạn cần thấm dầu thường xuyên hơn hoặc sử dụng mặt nạ đất sét. Bạn có thể thoa một lớp mỏng trên vùng da đã được làm sạch, giữ chúng trong ít phút sau đó rửa sạch lại với nước sẽ giúp loại bỏ dầu ra khỏi lỗ chân lông, giúp da mềm mịn hơn.
Làm sạch da thật kỹ bằng tẩy trang và sữa rửa mặt
Tẩy trang và rửa mặt sạch sâu là giải pháp cần thiết góp phần loại bỏ bã nhờn, dầu và bụi bẩn trên da, giúp lỗ chân lông sạch sẽ và thông thoáng hơn. Vì thế, bạn cần rửa mặt sạch 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối bằng sữa rửa mặt thích hợp với từng loại da. Đặc biệt, không nên rửa mặt quá nhiều lần trên ngày, từ 3 lần trở lên sẽ làm mất cân bằng độ ẩm trên da, dẫn tới dễ nổi mụn hơn.
Một điều lưu ý là bạn luôn cần phải tẩy trang mặc dù không trang điểm, bởi khi bạn đi ra ngoài đường, hàng loạt bụi bẩn, vi khuẩn trong không khi đã bám lên bề mặt da mà bạn không nhìn thấy được. Chúng khó có thể rửa sạch bằng sữa rửa mặt, vì thế bạn cần tẩy trang để hạn chế vi khuẩn, bụi bẩn chui sâu và lỗ chân lông gây mụn.
Sau khi tẩy trang và rửa mặt vào cuối ngày, bạn nên dùng nước hoa hồng để làm sạch sâu, se khít lỗ chân lông và cân bằng độ ẩm trên da tốt hơn. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng đá lạnh để massage mặt, điều này cũng giúp làm nhỏ và se khít lỗ chân lông hiệu quả
Sử dụng mỹ phẩm phù hợp với làn da
Một cách ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị mụn hiệu quả chính là sử dụng mỹ phẩm phù hợp với làn da. Bạn nên ưu tiên sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, có thành phần lành tính, chiết xuất từ thiên nhiên, có khả năng thẩm thấu nhanh để làm tránh tình trạng kích ứng, nổi mụn. Đặc biệt, không nên sử dụng các sản phẩm kém chất lượng, kem trộn, không rõ nguồn gốc sẽ khiến tình trạng da thêm tồi tệ.
Khi sử dụng mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da, nếu phát hiện thấy da bị kích ứng thì bạn nên ngưng sử dụng sản phẩm đó trong một khoảng thời gian để da nghỉ ngơi sau đó mới chuyển sang dùng loại khác.
Bên cạnh đó, bạn nên lựa chọn những sản phẩm chứa kẽm và magie vì chúng sẽ giúp cân bằng dầu trên da, làm sạch và thu nhỏ lỗ chân lông. Ngoài ra, những sản phẩm chứa các thành phần dịu nhẹ như lá hương thảo, oải hương sẽ giúp làm dịu tình trạng kích ứng da, ngăn chặn lỗ chân lông bị kéo dãn ra. Bạn cũng có thể sử dụng các sản phẩm có chứa axit salicylic, retinol hoặc retinoids sẽ góp phần giúp cho lỗ chân lông thông thoáng hơn, hạn chế tình trạng nổi mụn.
Dùng kem chống nắng
Kem chống nắng có vai trò rất quan trọng đối với da cũng như trong quá trình điều trị các loại mụn. Việc tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời sẽ khiến độ mịn màng trên da suy giảm đi, lỗ chân lông to hơn và dễ gây mụn hơn. Sử dụng kem chống nắng sẽ giúp làm giảm tác động của tia UV đối với da, bảo vệ và góp phần ngăn ngừa quá trình lão hóa da.
Do đó, bạn nên thoa kem chống nắng hàng ngày bằng các sản phẩm có chỉ số SPF từ 30+ trở lên. Ngoài ra, bạn nên bảo vệ làn da bằng cách mặc thêm áo khoác chống nắng, mũ rộng vành, khẩu trang, đeo kính mát và hạn chế ra ngoài trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều để bảo vệ da tối da dưới tác động của ánh nắng mặt trời.
Các loại mụn khác nhau sẽ có những phương pháp điều trị tương ứng. Vì vậy, khi bị mụn điều đầu tiên, bạn cần xác định chính xác loại mụn mà mình đang mắc phải. Từ đó có cách chăm sóc, bảo vệ, vệ sinh da phù hợp, ngoài ra cần đảm bảo chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh, tránh sử dụng mỹ phẩm gây kích ứng để có làn da khỏe đẹp hơn.
Nguồn tham khảo
Types of acne and How to treat them – https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/types-of-acne
The two main categories of acne – https://www.aesacnetreatmentsf.com/blog/different-acne-types
